Współczesne metody badawcze nie pozwalają odróżnić publicznych wypowiedzi od prywatnych sądów o sobie. Brak jest reguł wnioskowania, które pozwoliłyby przejść od faktów 386 obserwowalnych (wypowiedzi) do faktów nieobserwowalnych (myśli o sobie).
Trzeba stwierdzić, że wielu badaczy niezbyt interesuje się tym zagadnieniem. Zakładają oni, że odpowiedź na pytanie kwestionariusza jest identyczna z określoną samooceną czy standardem osobistym. Takie założenie trudno uznać za racjonalne, chociażby dlatego, iż badania wykazują, że o ile samooceny czy standardy osobiste są względnie stałe w danej chwili t, o tyle samoprezen- tacja zmienia się w zależności od okoliczności. Dlatego też potrzebne są metody empiryczne (na przykład testy) i metody logiczne (na przykład reguły wnioskowania), które pozwalają nam przejść od „wypowiedzi o sobie” do „myśli o sobie”, od faktów obserwowalnych do treści świadomości. Zagadnienie to ma kluczowe znaczenie, ponieważ działanie człowieka jest regulowane przez sądy osobiste, a więc przez myśli o swoich zaletach, wadach i preferencjach. Bez opracowania odpowiednich narzędzi badania tych myśli trudno byłoby mówić o regulacyjnej funkcji samowiedzy.
W jaki sposób można ujawnić treść świadomości, jak odkryć prawdziwe sądy opisowe czy samooceny? Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest prowadzenie badań, które nazwę multisytuacyjnymi. Polegają one na tym, że psycholog w różnych warunkach i w różnych okolicznościach prosi jednostkę o dokonanie samocharakterystyki, czyli o sformułowanie wypowiedzi na jej własny temat.
